make close

- koniec rozmowy/zebrania the end of a conversation/meeting

- koniec wojny the end of the war

- koniec świata the end of the world

- koniec roku szkolnego the end of the school year

- koniec meczu the end of the game a. match, full time

- dzwonek oznajmił koniec lekcji the bell went a. sounded for the end of the lesson

- na dzisiaj koniec that’s it a. all for today

- zaraz koniec pracy we’ll be finishing work in a bit

- widać już koniec pracy the work’s a. the job’s almost done a. finished

- przeczuwam marny koniec tego przedsięwzięcia przen. I feel this undertaking will come to a sorry end

- zachować najlepsze na koniec to keep a. save the best till a. for last

- to jeszcze nie koniec naszych kłopotów that’s not the end of our troubles

- dobiec końca to come to an end

- lato dobiega końca the summer is coming to an end

- podróż dobiegała końca the journey was drawing to an end a. nearing its end, the journey was almost over

- zebranie dobiegło końca the meeting came to an end a. to a close

- wojna dobiegła końca the war was at an end

- mieć się ku końcowi to be drawing to an end a. a close

- wojna miała się ku końcowi the war was nearing its a. drawing to an end

- bez końca endlessly

- ona mówi bez końca she never stops talking

- opowiadał bez końca tę samą historię he repeated the same story over and over (again)

- naprzykrzał jej się bez końca he kept pestering her all the time

- i tak bez końca and so on ad infinitum

- ciągnąć się bez końca to go a. drag on endlessly a. for ever

- zebranie ciągnęło się bez końca the meeting (just) went on and on

- budowa autostrady ciągnie się bez końca the construction of the motorway is taking forever

- ocean ciągnął się bez końca the ocean stretched out endlessly

- trwać bez końca to last a. take forever

- ukończyć coś do końca roku/miesiąca to have finished a. completed sth by the end of the year/month

- zostaliśmy do samego końca we stayed to the very end

- doprowadzić coś do końca to bring sth to a (successful) conclusion

- do końca świata until a. till the end of time

- do końca życia a. swoich dni to a. until one’s dying day, to the end of one’s days

- walczyć do końca to fight to the end a. the finish a. the last

- walczyć do samego końca to fight to the bitter end

- od dziś koniec z paleniem as from today, no more smoking! a. it’s goodbye to smoking!

- koniec z nami! we’ve had it now! GB pot.; we’re done for (now)!

- to już koniec! that’s the end!; that’s done it! pot.

- i (na tym) koniec (and) that’s final, (and) that’s that a. flat GB

- nie wyjdę za Marka i koniec! I will not marry Mark and that’s final!

- koniec (i) kropka that’s the end of it, full stop GB, period US

- nie pójdziesz, koniec i kropka you can’t go and that’s the end of it!; you can’t go, full stop!

- koniec końców a. końcem pot. (wreszcie) in the end; (w końcu, ostatecznie) after all

- koniec końców stanęło na tym, że... in the end a. eventually it was decided that…

- koniec końców, prawo do prywatności musi być respektowane after all, the right to privacy must be respected

- na koniec (wreszcie) in the end, finally; (na zakończenie) finally, lastly

- na koniec warto zauważyć, że... finally it is worth noting that...

- na końcu at the end, last (of all)

- na przyjęcie przyszedł na końcu he was the last to arrive at the party

- na samym końcu at the very end, last of all

- pod koniec at a. toward(s) a. near the end

- pod koniec maja/roku/XV wieku toward(s) the end of May/the year/the fifteenth century

- pod koniec stulecia towards the end a. close of the century

- pod koniec życia at a. toward(s) the end of one’s life

- w końcu (wreszcie, nareszcie) in the end, finally; (ostatecznie) after all

- w końcu deszcz przestał padać it finally stopped raining

- ja zadecyduję, co kupimy, w końcu to moje pieniądze I’ll decide what we’re going to buy – after all, it’s my money

- z końcem at the end

- z końcem maja/roku at the end of May/the year

- zaskakujący koniec powieści/filmu the novel’s/film’s surprise ending a. surprising conclusion

- na końcu książki znajduje się indeks there’s an index at the back of the book

- na końcu listy at the end a. bottom of the list

- czytać książkę od końca to read a book from the end

- drugi koniec miasta the other a. far end of town a. the city

- na końcu ulicy at the end of the street

- na samym końcu ogrodu at the very a. extreme end of the garden

- gabinet dyrektora znajduje się na końcu korytarza the director’s office is at the end of the corridor

- pojechać na koniec świata to go to the ends of the earth

- od końca from the end

- trzeci od końca the third from the end

- od końca do końca a. z końca w koniec from end to end

- zwiedziłem Europę od końca do końca I’ve travelled the length and breadth of Europe

- okulary zjechały mu na koniec nosa his glasses slid to the end of his nose

- mieć coś na końcu języka to have sth on the tip of one’s tongue

- mam to na końcu języka I have it a. it’s on the tip of my tongue

- to koniec zapasów that’s the end of the supplies

- jego koniec jest bliski he is nearing his end

- czuł, że jego koniec jest bliski he felt the end was near

- pielęgnował matkę aż do końca he took care of mother until the end

- jeśli mnie wydasz, to ze mną koniec if you give me away, I’m finished a. done for pot.

■ do końca fully

- sprawa nie została do końca wyjaśniona the matter has never been fully explained

- nie do końca się (z tym) zgadzam I don’t entirely a. fully agree (with that)

- nie do końca rozumiem, o co ci chodzi I don’t quite get your meaning a. what you mean

- oklaskom nie było końca there was no end to the applause

- ich gadaniu nie było końca pot. they (just) jabbered a. yapped on endlessly pot.

- położyć czemuś koniec książk. to put an end a. a stop to sth

- wiązać koniec z końcem pot. to make (both) ends meet

- z trudem wiązać koniec z końcem to struggle to make ends meet

- z mojej pensji ledwo wiążę koniec z końcem with my salary, I barely make a. I can hardly make ends meet

- koniec świata! nie wzięłam paszportu! bloody hell! I’ve forgotten my passport! pot.

- koniec wieńczy dzieło przysł. the end crowns the work przysł.

- wszystko ma swój koniec przysł. there is an end to everything przysł.; all things (must) come to an end (some time) przysł.; (o dobrych rzeczach) all good things (must) come to an end przysł.

- każdy kij ma dwa końce przysł. it cuts both ways pot.; two can play at that game pot.

* * *

- zbliżać się

* * *

1. (= przybliżać) bring nearer l. closer; zbliżać coś do oka bring sth close to the eye.

2. (= zaprzyjaźniać) become close, make friends with; zbliżać ludzi bring ( people) together l. closer to one another.

3. (= czynić lepiej znanym) make ( sth) familiar.

4. (= czynić podobnym) liken, assimilate.

1. (= przysuwać się, podchodzić) approach (do kogoś/czegoś sb/sth); come up (do kogoś/czegoś to sb/sth).

2. (= zaprzyjaźniać się) become close, make friends ( z kimś with sb).

3. tylko ipf. (= być podobnym) approximate.

4. tylko ipf. (= następować) be coming l. approaching; draw up; zbliża się czas czegoś the time for sth is coming.

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- zamknąć bramę na kłódkę to padlock the gate

- zamknąć furtkę na zasuwę to bolt the gate

- zamknąć sklep na noc to close up the shop for the night

- zamknął sklep, bo zbankrutował he closed down his shop because he went bankrupt

- z powodu sztormu zamknięto żeglugę w zatoce sailing has been suspended in the bay because of the storm

- nasza restauracja została zamknięta na czas remontu our restaurant was closed for redecoration

- ptak zamknięty w klatce a caged bird

- zamknąć się z trzaskiem to bang shut

- w tych słowach zamknęła się jej miłość do matki her love for her mother was summed up in those words

- okres panowania dynastii Jagiellonów zamknął się śmiercią Zygmunta Augusta the Jagiellon dynasty came to an end a. to a close with the death of Sigismund Augustus

- bilans roczny zamknął się stratą the annual balance has ended with a loss

- zamknąć się na wszelkie argumenty to refuse to accept any arguments

■ zamknąć obwód elektryczny Fiz. to make a. close a circuit

- zamknąć rachunek Ekon. to close an account

- zamknąć rok Ekon. to end the year

- zamknąć się przed ludźmi a. przed światem to shut oneself away

- zamknąć się w czterech ścianach to coop oneself up, to shut oneself away

- zamknąć się w sobie to become withdrawn

- zamknij mordę a. gębę a. pysk posp. shut up pot., shut your mouth a. face a. gob pot.

- usta się mu/jej nie zamykają he/she is a chatterbox

- przybliżyć krzesło do czegoś to move a chair closer to sth

- przybliżyć gazetę do oczu to look more closely at a newspaper

- to odkrycie przybliża nas do zrozumienia całego procesu this discovery brings us closer to understanding the whole process

- to przybliża rozwiązanie problemu this brings the problem nearer the solution

- to nieszczęście bardzo ich do siebie przybliżyło the tragedy brought them closer together

- pokaz przybliżył uczestnikom nowe techniki komputerowe the presentation introduced the participants to new computer technologies

- chciałbym państwu przybliżyć jego osiągnięcia let me briefly outline his achievements

- przybliżyć wynik z dokładnością do jednej setnej to give the result correct to two decimal places

- wartości te zostały jedynie przybliżone the values are only approximate

- kamera przybliżyła ich twarze the camera showed their faces in close-up

- samochód niebezpiecznie przybliżył się do przepaści the car got dangerously close to the cliff edge

- las coraz bardziej się przybliżał we/they were getting closer and closer to the forest

- kroki przybliżyły się the footsteps got a. came closer

- hałas przybliżał się coraz bardziej the noise was getting closer and closer

- przybliżać się do rozwiązania tajemnicy to come close to solving a mystery

- po śmierci ojca bardzo się do siebie przybliżyli they became much closer when their father died

- zbliżyć słuchawkę do ucha to move a. bring the receiver close/closer to one’s ear

- zbliżyć kartę do czytnika to place a card in front of the reader

- to ich do siebie zbliżyło it brought them (closer) together

- problemy zbliżają ludzi problems bring people together

- zbliżyć kogoś do celu to bring sb closer to their target

- zbliżyć kogoś do jakiegoś zagadnienia to familiarize sb with an issue

- zbliżyć się do kogoś/czegoś to approach sb/sth, to come near/nearer to sb/sth

- wojsko zbliżało się od strony lasu the soldiers were coming from the direction of the forest

- wskazówka minutowa zbliżała się do cyfry dwanaście the minute hand was approaching twelve o’clock

- zbliżał się do dziewięćdziesiątki he was approaching ninety

- temperatura zbliżała się do stu stopni the temperature was approaching a. nearing a hundred degrees

- zbliżający się warkot silników the approaching murmur of engines

- nie zbliżaj się! stay back!

- nie zbliżaj się do niej stay away from her

- tutejszy klimat zbliża się do śródziemnomorskiego the climate here resembles that of the Mediterranean

- zbliżyć się do celu to get close to one’s target

- zbliżamy się do porozumienia we are (getting) close to an agreement

- zbliżać się do końca [osoba] to be coming up to the end

- zbliżamy się do końca sezonu we are nearing the end of season

- zbliżać się wielkimi krokami to be approaching fast

- w miarę zbliżania się zimy as the winter drew on

- zbliżać się do końca a. ku końcowi [książka, projekt] to near completion

- zbliża się szósta it’s coming up to six o’clock

- zbliżała się północ it was approaching midnight

- zbliżał się termin wyjazdu the day of departure was approaching

- już rok się zbliża, od kiedy… it’s nearly a. it will soon be a year since…

- zbliżająca się burza the upcoming storm

- zgrana drużyna a well-coordinated a. tight team, a team used to playing together

- tworzyć zgraną parę (aktorską, małżeńską) to make a good couple

- tworzyć zgrany zespół [sportowcy] to make a good team, to play well together; [pracownicy] to work well together (as a team), to get on well together; [muzycy] to demonstrate a high level of ensemble (playing), to be used to playing together

- stanowimy zgraną paczkę we’re a tight group a. bunch

- zgrany gracz a player who has gambled away all his money

- z kasyna wrócił zupełnie zgrany he returned from the casino completely broke

* * *

* * *

Acc. siebie l. się Gen. siebie Dat. i Loc. sobie Ins. sobą

1. (identyczność, t. siebie samego) oneself; iść przed siebie walk straight on l. ahead; spojrzeć za siebie look back; spojrzenie za siebie backward glance; pozostawić l. zostawić coś za sobą leave sth behind; czuj się jak u siebie (w domu) make yourself at home; u siebie sport ( o meczu) home; chodzą ze sobą od trzech miesięcy they've been seeing each other for the past three months; chodzić ze sobą date; (zwł. w okresie narzeczeństwa) court; zabierać kogoś/coś ze sobą take sb/sth with sb l. along; zabrała ze sobą wszystko, co tylko można sobie wyobrazić she took along everything but the kitchen sink; coś nie ma przed sobą przyszłości there's no future in l. for sth; masz przed sobą wspaniałą przyszłość you've got a great future ahead of you; chcę mieć to za sobą I want to get it over; mieć najgorsze za sobą be over the hump; mieć za sobą najtrudniejszą część czegoś break the back of sth; mieć najlepsze lata za sobą be past one's prime, be over the hill; mieć za sobą daleką drogę (bardzo się zmienić, dojrzeć itp.) t. dosł. have come a long way; nieść l. pociągać za sobą involve, imply, entail; porwać za sobą (zwł. tłum) carry; spalić za sobą mosty burn one's bridges l. boats (behind one); zamknij za sobą drzwi shut l. close the door behind l. after you; dochodzić do siebie po czymś recover from sth; brać coś do siebie ( uwagi) take sth personally; przyciągnąć kolana do siebie draw up one's knees; przytulić kogoś do siebie hug sb; zapraszać kogoś do siebie ask sb round, ask sb to come to one's place; zrazić l. zniechęcać kogoś do siebie antagonize sb, disaffect sb; wyjść z siebie blow l. pop one's cork, be beside o.s.; wykrztuś l. wyrzuć l. wyduś to z siebie! (= powiedz to) spit it out!; wylewać z siebie żale pour out one's sorrows; wypruwać z siebie żyły sweat blood, sweat one's guts out; zadowolony z siebie self-complacent, self-satisfied; zrobić z siebie durnia make an idiot l. ass of o.s.; zrobić z siebie pośmiewisko make o.s. a laughing stock; być z siebie dumnym be proud of o.s.; robić z siebie głupka play the fool; robić z siebie widowisko make an exhibition l. a spectacle of o.s.; samemu z siebie ( zrobić coś) by o.s.; samo z siebie by itself, per se; zostawiać coś po sobie leave sth as one's legacy; cel sam w sobie an end in itself; łączyć w sobie (zwł. cechy) combine; mieć w sobie to coś (trudną do zdefiniowania cechę, która dodaje atrakcyjności) have this something; mieścić w sobie contain, hold; ona ma w sobie trochę snobizmu she's somewhat of a snob; przemóc w sobie dumę swallow one's pride; rzecz sama w sobie thing-in-itself, noumenon; sprzeczność sama w sobie a contradiction in terms; zamknięty w sobie indrawn, introvert, withdrawn; zebrać się w sobie pull o.s. together, get a grip on o.s.; mieć coś przy sobie have sth on l. about sb; nie mam przy sobie pieniędzy I have no money on me; ręce przy sobie! (keep your) hands off!; sam sobie jesteś winien it is your own fault, you only have yourself to blame; sami sobie pieczemy chleb we bake our own bread; wmówić sobie, że... kid o.s. (into believing) that...

2. (wzajemność, t. siebie wzajemnie) each other, one another; dzielić (pomiędzy siebie) (koszt, dochód) split; wyjaśnić sobie wszystko get l. put l. set things straight; wyjaśnijmy sobie jedną rzecz let's have l. get one thing clear; mówić sobie po imieniu be on first name terms with each other; przypadli sobie do gustu they took (a) fancy l. liking to each other; dalej od siebie farther away from each other l. one another; bliżej siebie closer to each other l. one another.

- coś go boli w lewym boku he’s got some kind of pain in his left side

- przewrócił się na prawy bok he turned over onto his right side

- na bok/na boku aside

- porozmawiać z kimś na boku to have a quiet word with sb

- zjechać na bok to pull over to the side

- łódź ustawiła się bokiem do fali the boat turned broadside to the waves

- na bok! step aside!

- mam teraz trochę boków I’ve got one or two extra things on the go at the moment pot.

- ominąć coś bokiem to sidestep sth

- patrzeć na kogoś/coś bokiem to look askance at sb/sth

■ brać się a. łapać się za boki ze śmiechu to clutch one’s sides laughing a. with laughter

- zrywać boki (ze śmiechu) pot. to split one’s sides (laughing)

- mieć coś pod bokiem pot. to have sth close at hand a. close by

- mieć kogoś na boku pot. to have sb on the side pot.; to have sb close

- odłożyć/uzbierać coś na boku to put a. lay sth aside

- pozostawać z boku to stay in the background

- robić bokami (o zwierzęciu) to pant; pot. to be struggling financially

- stać/trzymać się z boku to stand/remain on the sidelines

- trzymać się czyjegoś boku to remain at sb’s side

- znajdować się u czyjegoś boku to be at sb’s side

- zarabiać na boku pot. to make something on the side pot.

- zostawić coś na boku to put sth aside

* * *

* * *

1. (= boczna powierzchnia l. strona) side, flank; leżeć na prawym/lewym boku lie on the right/left side; z lewego/prawego boku from the left/right (side); przewracać się z boku na bok turn from side to side; wziąć się pod boki stand with arms akimbo; coś jest pod bokiem sth is under one's nose; mieć kogoś/coś u boku have sb/sth at l. by one's side; zrywać boki ze śmiechu split one's sides with laughter; odłożyć coś na bok put sth to one side; przen. (= odłożyć na później, zaoszczędzić, zignorować) put sth aside; na bok! out of the way!; stand aside!; żarty na bok joking aside; zostawić coś na boku leave sth aside; pozostawać l. trzymać się na boku (= nie angażować się) keep out of the way; stay clear; dorabiać sobie na boku earn on the side; podejść z boku approach from the side; mieć kogoś na boku pot. have a bit on the side; robić bokami pot. cope with difficulty; jeszcze ci to wyjdzie bokiem pot. you'll regret it yet.

2. (= krawędź powierzchni) side; dłuższe boki stołu the longer sides of the table; boki trójkąta geom. the sides of a triangle.

- duża/podejrzana transakcja a major/shady deal

- transakcja bankowa/finansowa/handlowa a banking/financial/business a. commercial transaction

- transakcja gotówkowa/bezgotówkowa/kartą kredytową a cash/cashless/credit card transaction

- transakcja pieniężna/walutowa a monetary/foreign currency transaction

- transakcja kupna-sprzedaży a purchase and sale transaction

- zawrzeć transakcję z kimś to do a deal a. carry out a transaction with sb

- transakcja wiązana Handl. a tie-in deal także przen.

- proponuję transakcję wiązaną: moje znaczki za twój rower I’ll make a deal with you a. let’s make a trade: my stamps for your bike

- dokonać transakcji to make a transaction

- sfinalizować transakcję to close a. complete a deal

- transakcja nie doszła do skutku the deal fell through

- transakcje dewizowe foreign exchange transactions

- transakcje terminowe futures a. forward contracts

- przeprowadzać transakcje giełdowe to trade on the stock exchange

- napięta/skupiona uwaga close/focused attention

- skierować czyjąś uwagę na coś to direct a. draw sb’s attention to sth

- zajmować (czyjąś) uwagę to occupy a. absorb sb’s attention

- odwracać (czyjąś) uwagę to distract a. divert sb’s attention

- przyciągać uwagę to attract a. draw attention

- skupiać uwagę to focus one’s attention

- w centrum uwagi in the centre of attention

- wysłuchał moich słów z uwagą he listened closely a. attentively to what I said

- słuchać z napiętą/największą uwagą to listen with close/with the utmost attention

- obchodzić się z czymś z uwagą to handle sth with care

- wart/niewart uwagi worthy/not worthy of attention

- godny uwagi noteworthy, notable

- trafna/dowcipna/banalna/luźna/niestosowna uwaga an apt/a witty/a banal/a casual/an inappropriate remark a. comment

- musimy uwzględnić uwagi krytyczne ekspertów we have to take the experts’ critical comments into consideration

- wymieniliśmy uwagi na temat obejrzanego filmu we exchanged comments on the film we’d just seen

- nie szczędzić komuś uwag not to spare sb one’s comments

- uwaga, samochód! look out, there’s a car coming!

- proszę o uwagę! attention please!

- „uwaga, zły pies” ‘beware of the dog’

■ brać pod uwagę to take into consideration a. account

- przy przygotowywaniu kolacji nie bierzcie mnie pod uwagę count me out for supper

- czy może pan zwrócić uwagę na moją torbę/walizkę? pot. would you keep an eye on my bag/suitcase (for a moment)?

- mieć kogoś/coś na uwadze to have sb/sth in mind

- nie uszło mojej uwagi, że… it didn’t escape my notice a. attention that…

- nie podobało mi się to, jak postąpił, ale nie będę mu robił uwag pot. I didn’t like the way he behaved, but I’m not going to say anything

- ujść czyjejś uwagi a. uwadze to escape sb’s notice a. attention

- zasługiwać na uwagę to be worthy noticing, to be worthy of note

- zwracać/zwrócić komuś uwagę to reprimand sb

- zwracać uwagę (uważać) to pay attention; (być interesującym) to attract attention

- ubiera się w jaskrawe kolory po to, żeby zwrócić na siebie uwagę she dresses in bright colours to attract attention

- jeżdżąc samochodem często nie zwracał uwagi na znaki drogowe when driving he frequently disregarded the road signs

- zawsze zwracałem uwagę na ubiór I’ve always been careful about the way I dress

- pamiętam, że był to samochód czerwony, ale nie zwróciłem uwagi na rejestrację I remember that it was a red car, but I didn’t notice the registration

- zwróć uwagę, żeby nie wyszedł do szkoły bez czapki make sure that he doesn’t go to school without his hat

- zwracam uwagę, że… I’d like to point out that…, please note that…

- tekst zawiera jego wrażenia z podróży do Ziemi Świętej the text comprises his impressions from a journey to the Holy Land

- dane zawarte w raporcie data contained in the report

- zawrzeć z kimś znajomość/przyjaźń to strike up an acquaintance/a friendship with sb

* * *

* * *

1. (= przyprowadzać) take, lead; doprowadzać dziecko do szkoły take a child to school; doprowadzić konia do stajni lead the horse to the stable; droga doprowadzi cię do skrzyżowania z autostradą this road will lead you to a crossroads with a highway.

2. ( siłą) bring forcibly (along); deliver; doprowadzić kogoś pod eskortą (do więzienia) escort sb (to prison).

3. (= powodować coś) lead ( (kogoś) do czegoś (sb) to sth); push ( kogoś do czegoś sb to sth); (do rozstrzygnięcia, sytuacji) bring about ( do czegoś sth); (do kompromisu, przymierza) conclude ( do czegoś sth); make, drive ( kogoś do czegoś sb) (+ adj.); ( o czymś) result ( do czegoś in sth); doprowadzić do równowagi balance; doprowadzić do wrzenia kulin. bring to a boil; doprowadzić kogoś do ostateczności push sb to desperate extremes; doprowadzać kogoś do rozpaczy drive sb to despair; doprowadzić kogoś do ruiny lead sb to ruin, be the ruin of sb; doprowadzić kogoś do szaleństwa drive sb crazy l. mad l. wild, drive sb out of their mind; doprowadzić kogoś do wściekłości drive sb up the wall, make sb furious; doprowadzić kogoś do zguby be sb's undoing; takie zachowanie może doprowadzić do trudnej sytuacji such behavior may bring about a difficult situation.

4. (= dostarczać) connect (up) ( do czegoś coś sth to sth); doprowadzić gaz/wodę do budynku connect the building to the gas/water main; doprowadzić prąd do domu wire the house up to the mains.

5. (= osiągać cel) bring ( coś do sth to); doprowadzić coś do końca bring sth to an end, bring sth to a close l. conclusion; doprowadzić dom do porządku put the house in order.

work o.s. (up) ( do czegoś into sth); doprowadzić się do rozpaczy work o.s. into despair; doprowadzić się do szału l. wściekłości work o.s. into a rage, get all worked up; doprowadzić się do ruiny ruin o.s., bring about one's own downfall l. ruin.

* * *

- ńc- Gen. -a

1. (= kres) end.

2. (= czubek) tip.

3. ( w zwrotach) bez końca without end, endlessly; do końca świata till the end of time; do (samego) końca until the (very) end; iść na koniec świata go to the ends of the earth; gadać bez końca talk for hours on end; to jest na końcu świata it is at the back of beyond; każdy kij ma dwa końce two can play at that game; koniec końców when all is said and done; koniec wieku fin de siècle, end of century; koniec wieńczy dzieło the end crowns all l. the work; ktoś ma coś na końcu języka sth is on the tip of sb's tongue; mieć się ku końcowi come l. draw to a close; na końcu świata at the end of the world; na szarym końcu at the very end; na tym koniec that's it; that's the end of it; nie koniec na tym that's not all, wait till you hear the rest (of it); od końca from the end; to już koniec it's all over now; (= w odwrotnej kolejności) in reverse order; od końca do końca from end to end, from one end to the other; od początku do końca from beginning to end, from start to finish; początek końca beginning of the end; pod koniec tygodnia/miesiąca at the end of the week/month; w końcu finally, at last; koniec świata (= zamieszanie) chaos, (utter) confusion; ( okrzyk) my word!; wiązać koniec z końcem make (both) ends meet; położyć czemuś koniec put a stop to sth; (no to) koniec pieśni! this is it!

- jego kariera to kontinuum wielkich sukcesów przen. his career has been an unbroken succession of major successes

- wyciąg z konta a bank statement

- otworzyć konto to open an account

- zamknąć konto to close one’s account

- mieć/założyć konto w banku to have/open a bank account

- ma tysiąc złotych na koncie he has a thousand zlotys in his account

- przelać gotówkę na konto to transfer money to an account

- wpłacić pieniądze na konto to pay money into an account, to make a deposit

- podjąć pieniądze z konta to withdraw money from an account, to make a withdrawal

- sprawdzić stan konta to check the balance of one’s account

- zrobić debet na koncie to overdraw one’s account, to be overdrawn

- transakcje księgowane na kontach transactions booked to the accounts

- konto zbiorowe a general account

■ zapisać coś na (swoim) koncie to chalk up sth, to rack up sth US

- zapisać na swoim koncie kolejny medal/sukces to chalk up another medal/victory

- mieć coś na (swoim) koncie to have sth on one’s scorecard a. track record; to have sth to one’s credit [zasługi]; to have sth under one’s belt [doświadczenie, praktykę]

- mieć na swoim koncie wiele sukcesów/kilka rozwodów to have many successes/several divorces on one’s scorecard

- mieć na swoim koncie kilka bestsellerów/liczne nagrody to have several best-sellers/numerous awards to one’s credit

- mieć na swoim koncie kilka lat zatrudnienia na kierowniczych stanowiskach to have several years’ experience in management positions under one’s belt

- napijemy się czegoś na to konto? shall we have a drink to celebrate?, shall we use it as an excuse to have a drink? zapisać coś na czyjeś konto to give sb the credit for sth

- moje zasługi zapisano na jego konto he got the credit for my efforts

- zapisać a. złożyć coś na konto czegoś to put a. set sth down to sth; to chalk sth up to sth pot.

- złożono to na konto zdenerwowania/braku doświadczenia they/we put it down to nerves/inexperience

- kontrintuicyjny counter-intuitive

- kontrakcja countermove

- kontragitacja counter-campaigning

- mają dom na wsi they have a. own a house in the country

- miał po ojcu warsztat samochodowy he had a. owned a garage left to him by his father

- nasze muzeum ma dużą kolekcję impresjonistów our museum has (got) a large collection of Impressionist paintings

- mam dla ciebie prezent/tę książkę o kotach I’ve got a present/that book about cats for you

- miał wszystkiego dwie pary butów he only had two pairs of shoes

- ubrała się w to, co miała she put on what she had

- nie mam psa I don’t have a. I haven’t got a dog

- nie mamy ani telewizora, ani pralki we have neither a TV nor a washing machine

- wydawnictwo nie ma funduszy na zatrudnienie specjalisty the publishers can’t afford to employ a specialist

- nie mam nic do jedzenia I’ve got nothing to eat, I don’t have anything to eat

- czy oni mają namiot? have they got a tent?, do they have a tent?

- masz scyzoryk? have you got a penknife?

- czy ma pan bagaż? have you got any luggage?

- czy macie gaz? have you got gas?

- mieć coś przy sobie to have sth on one

- masz przy sobie jakieś drobne? have you got any change on you?

- gdzie masz klucze/moją książkę? what have you done with the keys/my book?

- gdzie masz rower? where’s your bike? pot.

- mieć na coś to have money for sth

- miałem tylko na jedno piwo I only had for one beer

- (on) ma na przyjemności, a nie ma na lekarza he has money to spend on pleasures, but he can’t afford a doctor

- nie miał na nowe buty, a co dopiero na samochód he couldn’t afford a pair of new shoes, let alone a car

- mieć za co coś zrobić to have enough money to do sth, to be able to afford to do sth

- nie mieli za co wyjechać na wakacje they didn’t have enough to go on holiday, they couldn’t afford to go on holiday

- nie mają z czego żyć they don’t have enough to live on

- jak masz na imię? what’s your name?

- mam na imię Maria my name’s Maria

- (on) ma na nazwisko Nowak his (sur)name is Nowak

- mieć coś na sobie to have sth on, to be wearing sth

- miał (na sobie) granatowy garnitur he had a blue suit on, he was wearing a blue suit

- na głowie miała kapelusz, na szyi biały szalik she had a hat on her head and a white scarf round her neck

- nie mieć nic na sobie (być gołym) to have nothing on

- mieć kogoś u siebie (gościć) to have sb staying with one

- od tygodnia mamy u siebie teściów we’ve had my in-laws (staying) with us for the past week

- jeśli Legia wygra, mam u ciebie piwo! you owe me a beer if Legia win(s)

- masz!/macie! (weź/weźcie) here!

- macie kanapki, jedzcie! here’s the sandwiches, eat up! pot.

- masz, włóż to na siebie! here, put this on!

- (a) masz! (zadając razy) take that!

- (a) masz za to, że kłamiesz, a masz, a masz! (and) take that for lying! and that! and that! pot.

- masz za swoje! (dobrze ci tak) serves you right!

- ma za swoje, że jest taki naiwny it serves him right for being so naive

- mamy teraz za swoje dobre serce! that’s the thanks we get for being nice a. for all our kindness!

- masz ci (los) a. masz tobie! blast (it)! pot., damn (it)! pot.

- masz ci los, zapomniałam parasola! blast, I’ve forgotten my umbrella!

- masz go/ją/ich! (wyrażające zaskoczenie) just look at him/her/them!

- masz go, jaki mądrala! look at him, Mr Clever Dick! GB pot.

- mieć dwadzieścia lat to be twenty (years old)

- ile ona ma lat? how old is she?

- mieć dwa metry wzrostu/wysokości to be two metres tall/high

- mieć sześć metrów głębokości/szerokości/długości to be six metres deep/wide/long

- pokój ma sześć metrów na pięć the room is six by five metres

- dom będzie miał siedem pięter the house will be seven storeys high a. will have seven storeys

- kilometr ma tysiąc metrów one kilometre is a thousand metres

- pokój ma dwa okna the room has two windows

- miał niebieskie oczy/siwe włosy he had blue eyes/grey hair

- miała dziurawe buty she had holes in her shoes

- kubek ma wyszczerbiony brzeg the mug’s rim is chipped

- miała męża Włocha/inżyniera her husband was Italian/an engineer

- mieć talent/cierpliwość/odwagę to have talent/patience/courage

- nie mieć talentu/cierpliwości/odwagi to lack talent/patience/courage

- mieć takt/rozsądek to be tactful/sensible

- mieć (swoje) wady i zalety to have one’s good and bad points

- zasłony mają kolor wiśni the curtains are cherry red in colour

- działka ma kształt prostokąta a. prostokątny the allotment is rectangular (in shape)

- jej perfumy miały słodkawy zapach/zapach konwalii her scent was sweet smelling/smelled of lily of the valley

- urodę miała po matce, a talent po ojcu her looks came from her mother and her talent from her father

- za całe umeblowanie pokój miał zdezelowany stół the only piece of furniture in the room was a rickety table

- mieć w sobie coś (być interesującym) to have a certain something

- on ma w sobie coś z dziecka/roztargnionego profesora there is something of the child/the absent-minded professor in a. about him

- nie mieć nic do czegoś to have nothing to do with sth

- jej wyjazd nie ma nic do naszych planów her going away has nothing to do with our plans

- marzenia mają to do siebie, że rzadko się spełniają the thing about dreams is that they rarely come true

- miała to do siebie, że zawsze się spóźniała the thing about her was that she was always late

- mieć gorączkę a. temperaturę to have a. be running a temperature

- mieć 39° gorączki to have a temperature of 39 degrees

- mieć złamaną nogę to have a broken leg

- mieć częste bóle głowy to have frequent headaches

- mieć pragnienie to be thirsty

- mieć dobry apetyt to have a good a. hearty appetite

- mieć wadę a. defekt to have a defect

- mieć gumę pot. (w samochodzie) to have a flat pot.

- mam nadzieję, że… I hope that…

- mieć ochotę coś zrobić to feel like doing sth

- miała ochotę płakać she felt like crying

- mieć przekonanie/pewność, że… to be convinced/sure a. certain that…

- mieć kogoś/czegoś dość a. dosyć to have had enough of sb/sth, to be fed up with sb/sth

- mam tego powyżej uszu a. po dziurki w nosie! pot. I’ve had it up to here! pot.

- mieć coś wypisane w oczach a. na czole a. na twarzy to have sth written all over one’s face

- miała winę wypisaną na twarzy she had guilt written all over her face

- to dziecko nie ma matki/ojca this boy/girl has no mother/father

- ona nie ma rodzeństwa she has no brothers or sisters

- ona będzie miała dziecko she’s going to have a. she’s expecting a baby

- miała z nim dwóch synów she had two sons by him

- miał za żonę piekielnicę his wife was a real she-devil a. spitfire

- nie miał do kogo zwrócić się o pomoc he had no-one to turn to for help

- mieć kogoś przy sobie a. obok siebie a. przy boku to have sb at one’s side

- mieć kogoś/coś na uwadze a. na względzie to have sb/sth in mind, to take sb/sth into consideration

- mieć z kimś porachunki to have a bone to pick with sb

- mieć kogoś/coś przeciwko sobie to have sb/sth against one

- miał przeciwko sobie opinię publiczną public opinion was against him

- mieć przyjemność/zaszczyt coś zrobić książk. to have the pleasure/honour to do a. of doing sth

- miałem zaszczyt poznać pańskich rodziców I had the honour of meeting your parents

- mam przyjemność przedstawić państwu naszego gościa I have the pleasure of introducing our guest

- z kim mam przyjemność? książk. to whom do I have the honour of speaking? książk., także iron.

- mieć coś/nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have something/nothing against sb/sth

- mieć coś do kogoś pot. to have something against sb

- do ciebie nic nie mam I’ve got nothing against you

- mieć coś na kogoś to have the goods a. the dope on sb pot.

- niczego na mnie nie mają they’ve got nothing on me pot.

- mam z nią do pomówienia a. pogadania I need to have a (serious) talk with her

- mieć kogoś nad sobą to have sb above one

- kierownik ma nad sobą dyrektora, a dyrektor – zarząd the manager answers to the director and the director answers to the board

- mieć kogoś pod sobą to be in charge of sb

- (ona) ma pod sobą dwudziestu pracowników she’s in charge of a staff of twenty

- kapral miał pod sobą dziesięciu żołnierzy the corporal had ten men under his command a. under him

- mieć kogoś za sobą (być popieranym) to have sb behind one, to have sb’s backing

- mieli za sobą większość the majority was a. were behind them, they had the majority behind them

- mieć kogoś za głupca to take sb for a fool

- ich zachowanie mam za nieco naiwne I consider their behaviour rather naive

- za kogo pan mnie ma! who do you take me for!, who do you think I am!

- mieć w kimś rywala/sojusznika to have a rival/an ally in sb

- mieć kogoś pot. (być związanym z kimś) to have somebody, to be involved with somebody

- chwalił się, że miał je wszystkie pot. (odbył stosunek) he boasted of having had them all pot.

- płacą tak dużo, że mogą mieć każdego they pay so much they can take on a. hire anyone they like

- mam dobrą komunikację do pracy I’ve got good connections to work

- centrum miasta ma dobrą komunikację z przedmieściami there are good connections from the city centre to the suburbs

- mieć słuszność a. rację to be right

- mieć ciepło/przytulnie to be warm/cosy

- owinęła dziecko szalem, żeby miało ciepło she put a scarf round the baby to keep him/her warm

- mam daleko/blisko do szkoły I have a long way/I don’t have far to go to school

- ty to masz dobrze, nie musisz wstawać o siódmej it’s alright for you, you don’t have to get up at seven (a.m.)

- mieliśmy tu wczoraj burzę/śnieżycę we had a storm/snowstorm here yesterday

- mamy dziś słoneczną pogodę it’s sunny today

- mam dziś kiepski dzień I’m having one of those days (today)

- kłopotów z nim miałam co niemiara I’ve had no end of trouble with him

- co ja z tobą mam? what am I to do with you?

- jest całkiem młoda, chciałaby jeszcze mieć coś z życia she’s still very young, she’d like to get something out of life pot.

- (on) haruje od świtu do nocy i co z tego ma? he slaves away from morning to night, and what does he have to show for it?

- miał przed sobą kilka godzin marszu he had several hours of walking ahead of a. in front of him

- miała przed sobą trudną rozmowę z szefem she had a difficult conversation with the boss ahead of her

- mieć przed sobą przyszłość to have a (bright) future ahead of a. before one

- miał przed sobą karierę he had a brilliant career ahead of a. in front of him

- mieć coś za a. poza sobą to have sth behind one

- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him

- mam już to wszystko za sobą all that is behind me now

- mam co robić, nie nudzę się I’ve got things to do, I don’t sit around

- nie mieć gdzie mieszkać/spać to have nowhere to live/sleep

- nie mam gdzie przenocować I have nowhere to spend the night

- nie mieć kiedy spać/jeść/odpocząć to not have time to sleep/eat/relax

- nie mają kiedy w ścianach wiercić, tylko w niedzielę! of course, they have to drill holes in the wall on a Sunday!

- mieć czas to have time (coś zrobić to do sth)

- nie miałem czasu zająć się twoją sprawą I didn’t have time to deal with your problem

- na napisanie wypracowania macie godzinę you have an hour to write the essay

- nie miałeś mi tu kogo przyprowadzić!? why did you have to bring him/her/them here (of all people)?!

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia (dużo/mało wiedzieć) to have something/nothing to say (na temat kogoś/czegoś about sb/sth)

- mieć coś/nie mieć nic do powiedzenia a. gadania pot. (o decydującym głosie) to have a say/no say

- ona nie ma w tej sprawie nic do powiedzenia a. gadania she has no say in the matter

- nie mamy już sobie nic więcej do powiedzenia we’ve got nothing more to say to each other

- mieć zły/dobry czas Sport to have a poor/good a. fast time

- mieć pierwsze/dziesiąte miejsce Sport to come first/tenth, to be in first/tenth place

- mam z nią wielką wygodę, sprząta, robi mi zakupy she’s a great help to me: she cleans and does my shopping

- nie masz co narzekać you’ve got nothing to complain about

- nie masz co się denerwować there’s no reason (for you) to get upset

- nie masz czego a. co żałować, film był kiepski you didn’t miss much: the film was hopeless

- w domu nie masz co się pokazywać you’d better not show your face at home pot.

- (on) ma teraz naradę ze swym zastępcą he’s in conference at the moment with his deputy

- mieć sprawę a. proces to be on trial (o coś/o zrobienie czegoś for sth/for doing sth)

- ma sprawę a. proces o zabójstwo/spowodowanie wypadku samochodowego he’s on trial for murder/causing a car accident

- mieć studia a. wyższe wykształcenie to have completed higher education

- mój ojciec miał tylko cztery klasy my father only did four years at school

- miał już zawód i mógł rozpocząć samodzielne życie he’d completed his training and could now start his own life

- miał dwa fakultety he had graduated in two subjects

- mamy drugi tydzień zimy it’s the second week of winter

- którego dziś mamy? what’s the date today?

- mamy dziś pierwszy stycznia/poniedziałek it’s January the 1st/Monday today

- którą masz godzinę? what time do you make it? pot.; what’s the time by your watch?

- mieć kogoś/coś po prawej/lewej stronie to have sb/sth on one’s right/left

- miał przed/za sobą dwóch strażników he had a. there were two guards in front of him/behind him

- masz to zrobić natychmiast! you’re to do it right now!

- co mam zrobić/jej powiedzieć? what am I (supposed) to do/tell her?

- po co się mam wysilać? why should I bother?, why should I make the effort?

- masz tego nikomu nie powtarzać! (and) don’t go repeating a. telling it to anyone!

- i ja mam w to uwierzyć? and you/they want me to a. I’m supposed to believe that?

- mieć coś do zrobienia to have sth to do

- ma obowiązek do spełnienia s/he has a duty to perform

- mam sprawę do załatwienia I’ve got something to sort out

- mamy zaległości do odrobienia we’ve got a backlog of work to catch up on

- miano zburzyć ich dom their house was to be demolished

- samolot miał wylądować w Warszawie, ale… the plane was supposed to land a. have landed in Warsaw, but…

- podobno jutro ma być ładna pogoda it’s supposed to be good a. nice weather tomorrow

- w pozostałej części kraju ma nadal padać in the rest of the country continuing rain is expected

- miała umrzeć w nędzy w wieku czterdziestu lat she was to die in poverty at the age of forty

- przyszłość miała pokazać, że się myli subsequent events were to prove him/her wrong

- jak się miało okazać as things a. it turned out; as it transpired książk.

- i co ja mam z tobą zrobić? what am I (supposed) to do with you?

- jeśli mielibyśmy się nie zobaczyć przed twoim wyjazdem, baw się dobrze in case we don’t see each other before you leave, have a good time

- niech się stanie, co się ma stać let things happen as they will

- właśnie miałem wyjść, kiedy zadzwonił telefon I was just about to leave a. just on the point of leaving when the phone rang

- właśnie miałam powiedzieć to samo I was just about to a. just going to say the same thing

- czy mam przez to rozumieć, że… am I to understand (by that) that…

- mieć coś do sprzedania/zaproponowania to have sth to sell/propose

- choćby a. żeby nie wiem co się miało stać, (to)… no matter what happens a. might happen…

- choćbym a. żebym miał pęknąć a. trupem paść pot. even if it kills me pot.

- mam już napisaną pracę I’ve already written the essay

- miał ukończone wyższe studia he had been to university/college

- czy macie załatwione bilety? have you booked/got the tickets?

- pieniądze mam dobrze schowane I’ve put the money in a safe place

- mam obiecaną podwyżkę I’ve been promised a rise

- miał przykazane trzymać język za zębami he was a. he’d been told to keep his mouth shut pot.

- ona miałaby mi się podobać? you think I find her attractive?

- miałbyś sumienie to zrobić? could you do (something like) that (with a clear conscience)?

- to ma być hotel czterogwiazdkowy? (z dezaprobatą) and you/they call this a. this is supposed to be a four-star hotel?!

- ten grubas to miałbym być ja!? (z niedowierzaniem) is this/that fatso really me? pot.

- pokazał nam skórę tygrysa, którego miał upolować w Afryce (z powątpiewaniem) he showed us the skin of a tiger, which he is supposed to have killed in Africa

- ciotka wyzdrowiała i ma się dobrze auntie has recovered and is doing well

- jak się mają twoi rodzice? how are your parents?

- jak się masz! (powitanie) how are you?; how’s it going? pot.

- mam się dzisiaj lepiej I feel better today

- sprawy mają się nieźle things are working out (quite) well

- jak się rzeczy mają? how do things stand?

- rzecz ma się tak, że… the thing is that…

- jak te dwie wersje mają się do siebie? how do the two versions compare?

- jak to się ma jedno do drugiego? how do the two compare?

- teoria nijak się miała do praktyki the theory was (completely) divorced from practice

- A tak się ma do B, jak C do D a. A i B tak się mają do siebie, jak C i D A is to B like C is to D

- mieli się do siebie jak dzień do nocy they were like chalk and cheese

- mieć się za artystę/człowieka honoru to consider oneself (to be) an artist/a man of honour

- (on) ma się za Bóg wie co pot. he thinks he’s God (almighty) pot.

- miała się za bliską śmierci she thought she was about to a. going to die

- miało się a. dzień miał się ku zachodowi it was getting towards sunset

- sytuacja ma się ku lepszemu the situation is looking better

- ma się na deszcz it looks like rain

- miało się na burzę a storm was brewing, there was thunder in the air

- wiedzieć, jak się rzeczy mają to know how things stand a. are

- winien i ma debit and credit

- zapisać coś po stronie „ma” to enter sth on the credit side

- (już) mam! mieszkaliśmy na tej samej ulicy! I’ve got it! we used to live in the same street!

- mam cię! a. tu cię mam! (złapałem cię, przyłapałem cię) I’ve got you!; got you! pot.

- mam cię, już mi nie uciekniesz! got you, you won’t get away now!

■ ma się rozumieć a. wiedzieć! it a. that goes without saying!

- ma się rozumieć, że przyjdę of course I’ll come

- mieć głowę a. łebpot. (na karku a. nie od parady) to have a good head on one’s shoulders

- on to ma łeb! he’s no fool!

- mieć głowę do interesów to have a good head for business

- nie mam teraz do tego głowy I don’t want to think about it/that now

- mieć kogoś/coś w nosiepot. a. gdzieśeuf. a. w głębokim poważaniueuf. to not care a damn about sb/sth pot.; to not give a monkey’s about sb/sth pot., euf.

- mam to wszystko gdzieś! pot. to hell with it all! pot.

- mieć kogoś/coś w dupie wulg. to not give a shit a. toss GB about sb/sth wulg.

- sie masz! pot. (powitanie) hi! pot.

- świeży/czerstwy chleb fresh/stale bread

- bochenek chleba a loaf (of bread)

- kromka/pajda chleba a slice/thick slice of bread

- kup dwa chleby buy two loaves

- skórka (od) chleba the crust

- piętka a. przylepka chleba the (end) crust a. heel (of a loaf)

- chleb z miodem bread and honey

- smarować chleb masłem to butter some bread

- robić coś dla chleba to do something for money

- zarabiać/pracować na chleb to work for one’s living, to earn one’s daily bread

- być a. żyć na czyimś/własnym chlebie to live off sb else’s/one’s earnings

- wyjechał z kraju za chlebem he left the country to work abroad

- odbierać komuś chleb to take the bread out of sb’s mouth

- dziennikarski chleb the work of a journalist

- nauczycielski chleb the job of teaching

- □ biały chleb white bread

- chleb pszenny wheat bread

- chleb pytlowy a type of white bread

- chleb razowy wholemeal bread

- chleb świętojański Bot. (drzewo) carob (tree), locust tree; (strąk) carob (bean)

- chleb chrupki crispbread, diet bread

- czarny chleb black bread

- chleb żytni rye bread

■ chleba i igrzysk bread and circuses

- chleb powszedni (jedzenie) one’s daily bread; (środki do życia) one’s daily bread, bread and butter; (codzienna rzecz) quite a normal thing, nothing unusual

- lekki chleb (lekka praca) easy money, money for jam a. old rope pot.; euf. (prostytuowanie się) prostitution

- łaskawy a. gotowy chleb living on sb’s charity

- być u kogoś na łaskawym chlebie to live on sb’s charity

- suchy chleb dry bread; przen. a diet of bread and water

- ciężki a. trudny kawałek chleba a hard way to earn a living

- łamanie chleba Relig. the breaking of bread

- łamać z kimś chleb to break bread with sb daw., to be on close terms with sb

- być potrzebnym jak chleb to be as vital as the air we breathe

- chodzić po proszonym chlebie to lead the life of a beggar; to beg one’s bread daw.

- darmo jeść czyjś chleb to live off sb

- pójść na swój chleb to start earning one’s own living

- żyć o chlebie i wodzie to live on bread and water

- chleb go/ich bodzie riches make him/them proud

- z niejednego pieca chleb jadł he’s seen quite a few things (in his time); he’s knocked around (the world) a bit pot.

- czapką, chlebem i solą ludzie ludzi niewolą przysł. kindness wins hearts

- głodnemu chleb na myśli przysł. well, we all know what’s on your mind a. what you’re thinking

- kto na ciebie kamieniem, ty na niego chlebem przysł. to turn the other cheek, to answer a. meet insult with kindness

- nie samym chlebem żyje człowiek Bibl. man does not live a. one cannot live by bread alone

- z tej mąki chleba nie będzie przysł. nothing (good) will come of it

* * *

* * *

Gen. -a ( pieczywo) bread; chleb biały white bread; chleb ciemny l. czarny brown bread; chleb pszenny wheat bread; chleb razowy wholewheat bread; chleb żytni rye bread; czerstwy chleb stale bread; świeży chleb fresh bread; wiejski chleb Br. cob, cobloaf; bochenek chleba loaf of bread; chleb z masłem bread and butter; chleb z szynką bread and ham; kromka chleba slice of bread; skórka od chleba crust; suchy chleb dry bread; chleb powszedni daily bread; lekki chleb easy living; łaskawy chleb charity; rozczyniać l. miesić chleb knead bread; piec chleb bake bread; Chleb Pański l. Eucharystyczny rel. the Eucharist, the Host; chleb i wino rel. bread and wine; łamanie chleba rel. fraction, breaking of the bread; chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj Bibl. give us our daily bread; chleb świętojański bot. ( drzewo) carob ( Caretonia siliqua); ( strąk) carob; Br. t. Saint John's bread; to dla mnie chleb z masłem it's a piece of cake for me; zwykły zjadacz chleba an average mortal; z niejednego pieca chleb jadał he's seen life; żyć o chlebie i wodzie subsist on bread and water; dzielić się z kimś ostatnim kawałkiem chleba share one's last crust with sb; pracować (ciężko) na chleb work hard for one's bread and cheese; robić coś dla chleba do sth to earn a living; odebrać komuś chleb l. pozbawić kogoś chleba take the bread out of sb's mouth; być bez chleba be jobless; wędrować za chlebem seek livelihood; być na cudzym chlebie live on sb's charity; ciężki kawałek chleba hard bread; zarabiać na kawałek chleba earn one's daily bread; chodzić po proszonym chlebie be a beggar; nie jem chleba za darmo I earn my living; nie samym chlebem człowiek żyje man does not live on bread alone; z tej mąki chleba nie będzie it's no use; przyjąć kogoś chlebem i solą greet sb with bread and salt ( according to an old Polish tradition); głodnemu chleb na myśli the tongue always l. ever turns to the aching tooth.

* * *

* * *

1. ( zabić) finish off; dobić kogoś put sb out of his l. her l. their misery.

2. pot. (= doprowadzać do szału) dobijać kogoś get sb's goat; oni mnie dobijają they really get my goat.

3. (= załamać) kill, devastate.

4. ( gwóźdź) hit l. strike home.

5. (= docierać) reach; dobić do celu reach one's destination.

6. sport finish; dobić piłkę score a follow-up shot; ( nogą) kick the ball home.

7. żegl. reach; przybić do portu/brzegu reach port/the shore.

8. druk. (= dodrukować) print ( additional copies).

9. dobić targu (z kimś) close l. strike a deal l. bargain (with sb).

1. (= stukać) bang; dobijać się do drzwi bang on the door.

2. (= walczyć) fight; dobijać się o kogoś/coś fight for sb/sth.

* * *

Gen.pl. dróg

1. (= trakt) road; główna droga main road; boczna droga side road, by-road; droga publiczna public road; droga dojazdowa access road; skrzyżowanie dróg intersection, junction, crossroads; szeroka/wąska droga broad/narrow road; wyboista/równa droga bumpy/smooth road; gęsta sieć dróg extensive road network; zły stan dróg bad condition of the roads; droga bita macadam, macadamized road; droga gruntowa dirt road; swoją drogą nie masz racji while we are at it, you're wrong; to swoją drogą that's a different story; być na rozstajnych drogach be at crossroads; rozbój na prostej drodze barefaced robbery; wszystkie drogi prowadzą do Rzymu all roads lead to Rome.

2. (= szlak) route, way, track; przewozić towary drogą morską/powietrzną/lądową transport goods by sea/air/land; droga żelazna przest. railroad; droga startowa lotn. runway; droga hamowania braking distance, stopping distance; droga strategiczna strategic route; drogi oddechowe anat. respiratory tract; drogi żółciowe anat. bile ducts; drogi łzowe anat. lacrimal ducts, lachrymal ducts; Droga Mleczna astron. Milky Way; przekazywać wiadomości drogą radiową transmit messages by radio; zgodzę się na to w drodze wyjątku I'll agree to that by way of exception; in that case I'll make an exception; być na drodze do sławy be on the road to fame; moje plany wakacyjne są na dobrej drodze my vacation l. holiday plans are on the right track; pójść niewłaściwą drogą go the wrong way, take the wrong path; kpisz, czy o drogę pytasz? pot. and I'm supposed to believe you don't know a thing about it?; nie tędy droga that's not the way to do it.

3. (= trasa) way; zmyliłem drogę I lost my way; nadłożyć drogi take a roundabout way; czy może pani wskazać mi drogę do muzeum? can you show me the way to the museum?, which way to the museum, please?; dlaczego zawróciłeś z raz obranej drogi? why have turned back from the path you took?; tędy wiodła jedyna droga ucieczki that was the only escape (route); dalsza droga prowadzi przez Francję i Hiszpanię do Portugalii then you have to travel through France and Spain to Portugal; droga wolna kol. the coast is clear; (rób, jak chcesz -) wolna droga! do as you please; suit yourself; it's a free country; klasztor był o jakieś dwie godziny drogi stąd the monastery was some two hours away; pięć minut drogi stąd piechotą five minutes' walk from here; pięć minut drogi stąd samochodem five minutes' drive from here; to jest kawał drogi stąd that's a long way from here; odciąć komuś drogę odwrotu t. przen. cut off sb's escape route; torować sobie drogę do sukcesu pave one's way to success; stawać komuś na drodze stand in sb's way l. path; schodzić komuś z drogi get out of sb's way; zatrzymać się w pół drogi stop half way there; zamknąć komuś drogę do kariery block l. stand in the way of sb's career, close the door on sb's career.

4. (= podróż) journey, travel, voyage; droga powrotna return journey; ruszyć w drogę depart, set off l. out; pot. hit the road; być gotowym do drogi be ready to set off l. out; odpoczywać po długiej drodze rest after a long journey; jestem w drodze od trzech dni I have been on the road for three days; odbyć drogę pieszo travel on foot; Droga Krzyżowa rz.-kat. the Way of the Cross, the Stations of the Cross; droga krzyżowa przen. bearing one's cross; dziecko jest w drodze child is on the way; po drodze wstąp do nich drop in on them on your way; w drodze do domu on the way home; krzyżyk na drogę good riddance (to bad rubbish); it's your funeral; it's no skin off my nose l. back; szerokiej drogi! have a safe journey l. trip!; w drogę! let's go!, move!; z drogi! get out of my way!; komu w drogę, temu czas I, we, etc. must be off; it's high time I, we, etc. went; we should be going soon l. getting along now; it's about time I, we, etc. left l. hit the road l. trail.

5. (= metoda działania) way; nie sądzę, żeby to była właściwa droga do pozyskania przychylności dziekana I don't think this is the right way to get the dean's support; osiagnął te wyniki drogą żmudnych badań he obtained these results after painstaking research; przekazać coś drogą służbową communicate sth through official channels; rozstrzygnąć spór na drodze prawnej settle a matter by legal action; rozstrzygnąć spór na drodze sądowej settle a matter in court; dochodzić swoich praw na drodze sądowej seek justice in court; kroczyć swoją własną drogą take one's own road; chodzić własnymi drogami follow one's own path; ona nie może znaleźć drogi do swojej córki she can't get through to her own daughter; sprowadzać kogoś na złą drogę lead sb astray.

6. fiz. path.

Gen. - giej dear, love, honey; ależ moja droga, nie masz racji but my dear, you're quite wrong l. mistaken; zrobię wszystko dla mojej najdroższej I'll do anything for my love.

* * *

Gen. -u

1. ideal; paragon, model; ideał wszelkich cnót paragon of virtue; ideał mędrca the ideal of a sage; ideał pracownika the ideal l. perfect employee; uczynić kogoś swoim ideałem make sb one's ideal; daleki/bliski ideału far from/close to the ideal; zbliżać się do ideału approach the ideal.

2. (= cel dążenia) ideal, goal; wzniosłe ideały high ideals; żyć w zgodzie ze swoimi ideałami live up to one's ideals.

3. mat. ideal.